domingo, 31 de agosto de 2008

UN JOC ROMÀ? - ¿UN JUEGO ROMANO?

Al lado del larario que siempre hay en casa de cualquier arqueólogo (dedicado a sus dioses tutelares: E.C. Harris, Gordon Childe y Harrison Ford) se pueden encontrar las revistas de lectura imprescindible: "Hola", "Diez Minutos", "Lecturas" y... "Radiocarbon".


El otro día, repasando las páginas 1.221 a 1.229 del número 49-3, de 2007, encontramos un artículo de RUTGERS, L.; BORG, K.; JONG, A.; LINDE, C. y PRINS, J. titulado "Further radiocarbon dates from the catacombs of St. Callixtus in Rome". Este artículo reemprendía una serie en la que se han venido publicando dataciones en torno a las catacumbas. Por ejemplo, en otro artículo del mismo número (páginas 1.215 a 1.219) se aportaba una datación mucho más tardía de la comunmente aceptada para las catacumbas judías de Roma. Por cierto, que ésta datación se ha realizado a partir de la pátina cenicienta de las lucernas.

Volviendo a nuestro artículo, sus autores aportan pruebas cronológicas del uso de las catacumbas de la región Liberiana, iniciadas bajo el mandato del Papa Liberio (siglo III), pero en actividad hasta el siglo V. Son especialmente interesantes algunas de sus aportaciones, como que los sudarios eran de lino o que podían comer pescado de agua dulce, pero no de mar ... "raising the intriguing question of whether one should allow for a small reservoir effect even in populations whose menu included some freshwater fish, but no marine fish on any regular basis" .

Pero lo que más nos ha interesado es la publicación entre los restos orgánicos de un posible juguete, la imagen del cual reproducimos a la izquierda. Para los autores se trataría de los restos de una peonza o "spinning top".
Desde nuestro punto de vista podría tratarse quizás de un boliche ("bilboquet" en inglés o "billeboquet", en francés). El juguete consiste en un palo largo atado con un cordón a una bola con un orificio ubicado en un extremo y el juego consiste en conseguir ensartar con éxito la bola en el palo.
No sabemos hasta qué punto pueda ser uno de esos juguetes (o tal vez un juego de bolos, también conocidos en época antigua, por ejemplo). El caso es que nos parece interesante hacernos aquí eco de éste singular hallazgo que lleva a una comprobación empírica de su posible existencia a partir de los restos de una tumba del Bajo Imperio.

Un dato más es el de que los investigadores no saben con certeza el material de su composición. Están seguros de que no se trata de madera (excepto, tal vez, el palo). Nos planteamos si tal vez fuera un tipo de resina vegetal con algún aglutinante, un tipo de material que, a veces, puede parecer que se rastrea en algunas fuentes.

I perquè aquesta dissertació? Doncs perquè el proper diumenge dia 14 de setembre, a Olèrdola farem la reconstrucció històrica del "defrutum", com venim fent des de ja fa cinc anys i perque en aquesta ocasió, anirà acompanyada de jocs, com ja vam fer l'any passat. US HI ESPEREM!

viernes, 29 de agosto de 2008

DE VUELTA

Después de una temporada de inactividad forzada por circunstancias derivadas de la salud (y que aún no hemos conseguido superar completamente) reemprendemos nuestra actividad blogera.

Y lo hacemos pidiendoos que evolucionéis con seguridad, tal como nos aconseja el cartel a la entrada de Atapuerca (Gracias Isabel Boj por todas las atenciones).

Y que trabajéis tanto y tan felices como ese grupito de homínidos que podéis ver realizando sus tareas cotidianas de recolección (científica, eso sí).